จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เป็นจังหวัดหนึ่งในภาคกลางซึ่งเป็นเขตเศรษฐกิจที่สำคัญ โดยมีผลิตภัณฑ์มวลรวมของจังหวัดมีมูลค่าสูงเป็นอันดับ 3 ของประเทศและมีประวัติศาสตร์ความเป็นมาที่ยาวนาน เคยมีชื่อเสียงในฐานะเป็นแหล่งปลูกข้าวที่สำคัญ จังหวัดพระนครศรีอยุธยาเป็นจังหวัดที่ไม่มีอำเภอเมือง มีอำเภอพระนครศรีอยุธยาเป็นศูนย์กลางการบริหารจัดการด้านต่าง ๆ ชาวบ้านโดยทั่วไปนิยมเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า "กรุงเก่า" หรือ "เมืองกรุงเก่า"
สัญลักษณ์ประจำจังหวัด
- สัญลักษณ์ประจำจังหวัด คือรูปสังข์ซึ่งประดิษฐานอยู่ในพานแว่นฟ้าภายในปราสาทใต้ต้นหมัน ซึ่งนับถือกันว่าเป็นสัญลักษณ์อันประเสริฐ
- ดอกไม้ประจำจังหวัด: ดอกโสน (Sesbania aculeata)
- ต้นไม้ประจำจังหวัด: หมัน (Cordia dichotoma)
- คำขวัญประจำจังหวัด: ราชธานีเก่า อู่ข้าวอู่น้ำ เลิศล้ำกานท์กวี คนดีศรีอยุธยา
สัญลักษณ์ประจำจังหวัดพระนครศรีอยุธยา
 |
| ดอกโสนดอกไม้ประจำจังหวัดพระนครศรีอยุธยา |
 |
| ต้นหมัน ต้นไม้ประจำจังหวัดพระนครศรีอยุธยา |
จังหวัดพระนครศรีอยุธยามีอำเภออยู่ด้วยกันทั้งหมด 12 อำเภอดังนี้
- อำเภอรอบกรุง เป็น อำเภอกรุงเก่าและ เปลี่ยนเป็น อำเภอพระนครศรีอยุธยา
- อำเภอนครใหญ่ เป็นอำเภอมหาราช
- อำเภอนครใน เป็น อำเภอบางปะหัน
- อำเภอนครน้อย เป็น อำเภอท่าเรือ
- อำเภอนครหลวง คงเป็นอำเภอนครหลวง ดังเดิม
- อำเภอเสนาใหญ่ เป็น อำเภอผักไห่
- อำเภอเสนาใน เป็น อำเภอบางบาล
- อำเภอเสนากลาง เป็น อำเภอเสนา
- อำเภอเสนาน้อย เป็น อำเภอราชคราม และเปลี่ยนเป็น อำเภอบางไทร
- อำเภอพระราชวัง เป็น อำเภอบางปะอิน
- อำเภออุทัยใหญ่ เป็น อำเภออุทัย
- อำเภออุทัยน้อย เป็น อำเภอวังน้อย
และอีก 4 กิ่งอำเภอได้แก่ กิ่งอำเภอลาดบัวหลวง (ขึ้นกับอำเภอบางไทร), กิ่งอำเภอภาชี (ขึ้นกับอำเภออุทัย), กิ่งอำเภอบางซ้าย (ขึ้นกับอำเภอเสนา) และกิ่งอำเภอบ้านแพรก (ขึ้นกับอำเภอมหาราช) ได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นอำเภอตามลำดับจนครบในปีพ.ศ. 2502
